Savaş yada kaç

Savaş  ya da Kaç Sendromu ( Yapabilir misiniz, Yapmalı mısınız ? )

      Kısaca birkaç istatistik vermek gerekirse, sinsice yapılan saldırılarda başarı oranının  % 87 olduğu görülmüştür. Başarı oranının bu denli yüksek olmasının nedeni şüphesiz ki koruyucu tedbirler ve yöntemlerdeki eksiklik ve kusurlardır. Konunun hem fiziksel hem de psikolojik yönden irdelenmesi gerekir. Hayvanlar ( insan dahil ) saldırıya uğradığında kendini korumak maksadıyla değişik mekanizmalarla donatılmıştır. Bu mekanizmalardan biri de Savaş ya da Kaç sendromudur. Tavrın özü, tehdit durumunun üstesinden gelmek amacıyla beyne yapılan yüklemedir. Tehlike belirdiğinde stresin artması ve beyne aşırı yüklenmesi, beyne ve vücuda zarar verebilir. Bu nedenle, beyin doğal olarak savunmaya geçer ve neyi biliyorsa onu uygular. Bu doğal savunma hamleleri, stres yükünün hafifletilmesine olanak sağlar. Sorunlar değişse de mekanizma beynin ilave yüklenmeler almasına gerek görmez. Bu arada “Savaş ya da Kaç Sendromu”, saldırıya karşı tepki şansını arttırmak için araya girerek savunma mekanizmasını engeller. ” Tepki şansını arttırmak” bu önemli konun anahtar kelimesidir.

Kas hafızası; 

Öğretilmiş bir hareketin çokça tekrar edilmesiyle edinilmiş reflekse dönüşen hareket serisi. Vaka başladığında yada belirtileri görüldüğü an bedenin komuta ihtiyaç duymaksızın harekete geçmesi. Yani gün itibariyle Amerika’da polis şiddeti olarak tarif edilen durum. Amerika’da polis ve özel askeri birlikleri eğiten eğitmenler, 1948’den beri kentsel ve kırsal terörle mücadele ettiğini idda eden İsrailli eğitmenler tarafından eğitilir. Hal öyle olunca öğretinin temelinde “polis ve askerin” hayatta kalması esası yer tutar. Mental olarak saldırgan öldürmek niyetiyle yaklaşmaktadır bu kesindir. Kas hafızası bu mantıkla geliştirilir, biçimlendirilir. Dolayısıyla muhatabımıza ABD’de anlattığımız gibi buradaki polisler, su şişesi patlasa ( üzerinden araba geçse ) silahını çekiyor bu modu kanıksamış, oysa doğru değildir. Analitik düşünme yeteceğini askıya alan baskın bir kas hafızası istenmeyen sonuçlar doğurur. Sonuç ortadadır. İnsanlar koku alır, köpeklerde öyle. Siz yemeğin kokusunu alıp adını koyarsınız. Köpek içindeki her bir malzemeyi ayrıştırır. 

Parasempatik sinir sistemi;

    Vücut, merkezi sinir sistemine ilave olarak ekonomik sinir sistemi oluşturmuştur. Sempatik sinir sistemi, vücudu savaş ya da kaç tepkisi göstermeye hazırlayan sistemdir. Bu sistem çalışmaya başladığında acil olmayan vücut faaliyetlerini durdurur veya yavaşlatır. ( Örneğin; sindirim sistemi, sidik torbasının boşaltılması… ) Buna ek olarak kalp atım sayısı artar, nefes alış verişi hızlanır, adrenalin tüm vücuda yayılır. Erbezleri ( testosteron ) adrenalin bezleri, kaslar, kan akışını kontrol eden kaslar sadece bu sinir sisteminin komutlarını algılar. Diğer organlar, sempatik sinir sisteminden ve aynı zamanda parasempatik sinir sisteminden komut almaya devam ederler. Püf nokta parasempatik sistemin vücudu sempatik sistemin komutlarının tersine çalışmaya programlı olmasıdır. ( Örneğin; kalp atışlarını yavaşlatır, nefes sayısını düşürür gibi ) Her iki sistemin uyumu vücutta bir denge oluşturur. Bir sistemin aşırı aktif olması diğer sistemi baskılar. Örnekleyelim… Yoğun tehdit olan bir ortamdan kaçtıktan sonra parasempatik sistem devreye girer nabzı yavaşlatır, solunumu azaltır, adrenalin seviyesini düşürür. Halk tabiriyle dizlerinizin bağının çözülmesi hadisesi budur; hatta tepkisel olarak bayılma vak’ası gerçekleşebilir. Ani gelişen olaylar karşısında yeterince baskılanmamış parasempatik sistem, sempatik sistemi baskılayacağı için savaş ya da kaç sendromu gerçekleşmez koruma donup kalır; çünkü parasempatik sistem her şeyi yavaşlatmıştır ve saldırı başarılı olur. Korkudan donup kalmak dedikleri hadise budur. Güvenlik eğitimlerinde parasempatik sistemin etkilerini önleyecek veya geciktirecek ne kadar çok içeriğe yer verilirse eğitimin kalitesi o kadar artacaktır. Parasempatik sistemi baskılamak, sempatik sistemi daha aktif hale getirmek için duruma dayalı eğitimler ve gerçekçi senaryoları oynamak gerekir. Senaryo ve enstrümanlar ne kadar gerçeğe yakınsa eğitim o kadar verimli olur. Bunlara el olarak, hayal gücünüzü zorlayacakta zihni antrenman yada mental yükleme yapıp aynı sonuca ulaşabilirsiniz. Olayı hayali biçimde kurgulayın ne yapacağınızı adım adım planlayın bu hayali kurguları dış mekanda herhangi bir yerde otururken, yürüyüş esnasında, kalabalık bir ortamda zamanlı zamansız tekrarlayın. Örneğin bir konserde olduğunuzu düşünün ve olumsuz bir seri hadisenin meydana gelmesi olasılıklarını düşünmeye ve o esnada ne yapacağınızı hayal etmeye başlayın. Sinir sisteminin dengelenmesi için bu olasılıkları sıklıkla düşünün. 

Tehdit altındaki bir durumda hayatınızı idame, mutlaka sizin tarafınızdan alınacak bazı tedbirleri gerektirir. Siz; kendi kaynaklarınız, kişisel kabiliyetiniz ve gücünüze güvenmek zorundasınız. Tepki göstermekte kesinlikle gecikmeyin; donup( statik ) kalmayın.  

Savaş atları, savaş meydanına götürülmeden önce eğitilirler. Yanlarında ateş edilir, top patlatılır, insanlar yaralıymış gibi bağırırlar. Atlar tüm bu sesleri kanıksar sonra savaşa giderler/di... 

Güvende kalın Oğuz Ayaz 2018